#रणधुरंदर_संभाजी_राजा

 

[ छत्रपती संभाजी महाराज आणि मराठे ह्यांच्या धाडसीपणामुळे मोगल सरदारांची मनसब थांबवण्याची औरंजेबची कडक सूनवाई ]

मराठ्यांनी मोगलांच्या प्रदेशातील समृद्ध गावांवर रोख धरला होता तसेच मोगलांनी मराठा सरहद्दीवरील व इतर गडांना वेढे दिले होते पण ते परतवून लावण्याचे मराठ्यांनी शिकस्तीपणे करत असता मोगलांचा प्रदेश उध्वस्त करून तिथे लूटमार करण्याचे धोरण मराठे अवलंबित होते . वऱ्हाड समृद्ध असल्यामुळे तिथे लूटमार करण्यास मराठ्यांना चांगला वाव होता .

असाच प्रकारचा हल्ला करून मराठ्यांना दुहेरी फायदा मिळत होता कारण शब्दास पूर्ण करणारे मराठे सैन्य ह्यांना संभाजी राजियांनी स्वराज्य चांगलाच समजवून दिला होता. सैन्य वाढवून पोसण्यासाठी पैसा मिळत होता आणि त्याच

लुटा-लुटीमुळे शत्रूचं नुकसान फार झाले .

हा मराठ्यांचा धक्का मोगलांना स्वस्त बसू देत नव्हता . इ, स १६८३ च्या मार्च महिन्यामधे मराठे वऱ्हाडात मधे गेल्याचे कळताच मोगल सरदार खान जहान बहाद्दूर त्यांना तंबी देण्यासाठी गेला. मराठा फौजा वऱ्हाडात सारख्या फिरत होत्या , त्यात एक तुकडी अकोल्याकडे गेल्याचे कळताच त्या तुकडी वर बऱ्हाणपूरचा नाजीम सय्यदमुनबर्रबखान चालून गेला तेव्हाच मराठ्यांची एक तुकडी बाळापूर मधे चौथाई वसूल करण्यात गेली होती .

त्याच पुढे मराठे जामोधाजवळ चौथाई वसुली करण्याचा प्रयत्न केला तेव्हा त्यांची मोगल शेखशहा याशी लढाई झाली त्यात कईक मराठे माती साठी प्राण देऊन आपली निष्ठा संभाजी राजे आणी स्वराज्यसाठी जोपासली आहे.

दुसऱ्या मराठा तुकडीने बादशाही मुलुखातील अकोला तालुक्यातील मौजे मकनगाव मधे जाऊन ते लुटले आणि जनावरे पळवताच हे कळता मुघल सरदार सैफुहखान चवताळला होता .

खानजहान बहादूरने मराठ्यांबरोबर तळेगाव येथे सामना केला पण तोपर्यंत मराठे चांद्याच्या गावावरून हैदराबाद मधे पोहोचलेले तर काही मराठे एलीचपुरला गेले. ह्या सर्व बातम्या औरंगजेब वारंवार ऐकून हैराण झाला आणि त्याने आपल्या सरदारांना तंबी देऊन सांगितले कि मराठ्यांना कैद करावे किंव्हा त्यांचा पाठलाग करावा आणि हे न जमल्यास त्या सगळ्या सरदारांची मनसब थांबविण्यात येईल , [[ एवढा थरार संभाजी राजे ह्यांनी आपल्या धर्यशीलता औरंगजेब च्या मनात बसवून ठेवला होता ]] . ह्यावरूनच मराठ्यांनी गनिमी कावा करून मुगलास लुटले व त्यांना हैराण करून संभाजी राजे ह्यांमुळे यश प्राप्त केला आहे .

#रणधुरंदर_संभाजी_राजा

Ref -

१) सेतू पगडी , मोगल मराठा संघर्ष

२ ) डॉ - वि . गो . खोबरेकर