भाग 55
महाराणी बायजाबाईसाहेब शिंदे ह्यांचे चरित्र,
लेखक :- दत्तात्रय बळवंत पारसनीस
बायजाबाईसाहेबांची कारकीर्द----------------------21
“मुंबई ग्याझेट' पत्रकारांनी इ.स. १८३३ सालीं ग्वाल्हेर येथील राज्यक्रांतीबद्दल लिहितांना असे झटले आहे की, “महा राज शिंदे ह्यांनी आपल्या पश्चात् आपल्या बायकोने आमरण राज्यकारभार • चालवावा अशी इच्छा आपल्या मृत्युसमयीं प्रदर्शित केली होती, व ती सिद्धीस नेणें ब्रिटिश सरकारास एकप्रकारे अगत्याचे होते. त्याप्रमाणे बायजाबाईनी आजपर्यंत राज्यकारभार उत्तम रीतीने चालवून, आपल्या यजमानांचा भरंवसा किती यथायोग्य होता हे सिद्ध करून दाखविले. त्यांनी आपल्या शांत व सुखकर कारकीर्दीमध्ये देशाची अंतर्मुधारणा करण्यांत व प्रजेच्या सुखाची अभिवृद्धि करण्यांत अतिशय परिश्रम घेतले....... ...ह्या महाराणी आपल्या प्रजेला सौम्य व सद्यवृत्ति वाटत. त्यांचा कल, वयाच्या मानाने व जात्या, शांतता राखण्याकडे असे, आणि कृतज्ञता व स्वहित ह्या दोन्ही दृष्टीनीं त्या इंग्रजसरकाराशीं सलोखा राखीत. ह्याप्रमाणे बायजाबाईसाहेबांच्या राज्यकारभाराविषयी त्या 9. “It was the dying wish of the Scindiah, to the fulfilment of which the British Government was in a manner pledged, that his widow should continue regent till her death; and the manner in which she has hitherto performed the duties of that office is such as must justify the confidence reposed in her by that prince. During a long and peaceful reign, she has directed her energies to the internal improvement of her country and the happiness of her subjects. ......In the Ranee Regent they had a mild and friendly princess, attached to peace alike from inclination and age, and bound to the British from gratitude and interest... बेळचे लोकमत अनुकूल असल्याचे दिसून येते, व त्यावरून ही राजस्त्री सामान्य प्रतीची नसून, राज्यकार्यकुशल व शहाणी होती असे निःसंशय सिद्ध होते. ख-या इतिहासाच्या अभावी ह्या स्त्रीच्या महंत्त्वाच्या राजकारणांचा वृत्तांत किंवा बुद्धिचातुर्याच्या गोष्टी आह्मांस येथे सादर करितां येत नाहींत. तथापि, ह्या स्त्रीने आपल्या लोकोत्तर गुणांनी आपले नांव कीर्तिमंदिरांत प्रविष्ट केले आहे ह्यांत शंका नाहीं. हिंदुस्थानच्या इतिहासांत रोझयाबेगम, चांदबिबी, ताराबाई, अहल्याबाई हीं स्त्रीरत्ने ज्याप्रमाणे चमकत आहेत, त्याचप्रमाणे बायजाबाई शिंदे | ह्यांचेही नांव अखंड चमकत राहील.
महाराणी बायजाबाईसाहेब शिंदे ह्यांचे चरित्र,
लेखक :- दत्तात्रय बळवंत पारसनीस
बायजाबाईसाहेबांची कारकीर्द----------------------21
“मुंबई ग्याझेट' पत्रकारांनी इ.स. १८३३ सालीं ग्वाल्हेर येथील राज्यक्रांतीबद्दल लिहितांना असे झटले आहे की, “महा राज शिंदे ह्यांनी आपल्या पश्चात् आपल्या बायकोने आमरण राज्यकारभार • चालवावा अशी इच्छा आपल्या मृत्युसमयीं प्रदर्शित केली होती, व ती सिद्धीस नेणें ब्रिटिश सरकारास एकप्रकारे अगत्याचे होते. त्याप्रमाणे बायजाबाईनी आजपर्यंत राज्यकारभार उत्तम रीतीने चालवून, आपल्या यजमानांचा भरंवसा किती यथायोग्य होता हे सिद्ध करून दाखविले. त्यांनी आपल्या शांत व सुखकर कारकीर्दीमध्ये देशाची अंतर्मुधारणा करण्यांत व प्रजेच्या सुखाची अभिवृद्धि करण्यांत अतिशय परिश्रम घेतले....... ...ह्या महाराणी आपल्या प्रजेला सौम्य व सद्यवृत्ति वाटत. त्यांचा कल, वयाच्या मानाने व जात्या, शांतता राखण्याकडे असे, आणि कृतज्ञता व स्वहित ह्या दोन्ही दृष्टीनीं त्या इंग्रजसरकाराशीं सलोखा राखीत. ह्याप्रमाणे बायजाबाईसाहेबांच्या राज्यकारभाराविषयी त्या 9. “It was the dying wish of the Scindiah, to the fulfilment of which the British Government was in a manner pledged, that his widow should continue regent till her death; and the manner in which she has hitherto performed the duties of that office is such as must justify the confidence reposed in her by that prince. During a long and peaceful reign, she has directed her energies to the internal improvement of her country and the happiness of her subjects. ......In the Ranee Regent they had a mild and friendly princess, attached to peace alike from inclination and age, and bound to the British from gratitude and interest... बेळचे लोकमत अनुकूल असल्याचे दिसून येते, व त्यावरून ही राजस्त्री सामान्य प्रतीची नसून, राज्यकार्यकुशल व शहाणी होती असे निःसंशय सिद्ध होते. ख-या इतिहासाच्या अभावी ह्या स्त्रीच्या महंत्त्वाच्या राजकारणांचा वृत्तांत किंवा बुद्धिचातुर्याच्या गोष्टी आह्मांस येथे सादर करितां येत नाहींत. तथापि, ह्या स्त्रीने आपल्या लोकोत्तर गुणांनी आपले नांव कीर्तिमंदिरांत प्रविष्ट केले आहे ह्यांत शंका नाहीं. हिंदुस्थानच्या इतिहासांत रोझयाबेगम, चांदबिबी, ताराबाई, अहल्याबाई हीं स्त्रीरत्ने ज्याप्रमाणे चमकत आहेत, त्याचप्रमाणे बायजाबाई शिंदे | ह्यांचेही नांव अखंड चमकत राहील.
No comments:
Post a Comment