*घोरपडे घराण्याचा पूर्वेतिहास* भाग २

 

 

*घोरपडे घराण्याचा पूर्वेतिहास*

भाग २ 

लेखन  :

फोटो व लेख - प्रवीण भोसले

9422619791

 

इ.स. १५६५ मध्ये झालेल्या तालिकोट उर्फ राक्षसतागडीच्या इतिहासप्रसिद्ध लढाईत दक्षिणेतील पाच सुलतानांनी एकत्र होऊन विजयनगरच्या बलाढ्य सैन्याचा समूळ पराभव केला.विजयनगरचे प्रसिद्ध व संपन्न राज्य लुटून, जाळून नष्ट करण्यात आले. याच लढाईत कर्णसिंह घोरपडे (दुसरे) हे धारातीर्थी पडले. त्यांचे पुत्र चोलराज यांना आदिलशहाने सप्तहजारी मनसब व तोरगलपैकी काही गावांची नवीन जहागीर दिली. चोलराज इ.स.१५७८ साली एका लढाईत धारातीर्थी पडले. चोलराज हे घोरपड्यांचे मुळ पुरुष भीमसिंह यांचे खापरपणतू होते. चोलराजांना तीन पुत्र पिलाजी, कानोजी व वल्लभजी होते. हे आदिलशाहीचेच सरदार होते.

पिलाजी घोरपडे मुधोळला स्थायिक झाले.वल्लभजींकडे वाई परगण्यातील विटे प्रांताची देशमुखी आली. पिलाजींच्या मुधोळ शाखेतील चोलराजाचे नातू प्रतापराव उर्फ पद्मोजी यांच्या कारकिर्दीत आदिलशाहाने घोरपडेंच्या वाटणी-संदर्भातील सनद दिली. (इ.स.१६३७). या सनदेनुसार प्रतापरावांना ८४ गावांसह मुधोळ, तोरगळ परगणा तसेच कर्नाटक व व-हाड यातील घोरपडेंच्या

एकूण गावांपैकी अर्धी गावे व सप्तहजारी मनसब दिली, तर वल्लभजींकडे इ.स.१५७० पासून चालू असलेली वाई प्रांतातील विटा-भाळवणी कर्यातीची देशमुखी व विजयनगरपैकी ३० गावे व दोन हजारी मनसबदारी वल्लभजींचे नातू (बहिर्जींचे पुत्र) म्हाळोजीबाबा यांना देण्यात आली.यामुळेच म्हाळोजीबाबा हे सेनापती घोरपडे घराण्याचे मूळ पुरुष मानले जातात.

प्रतापराव उर्फ पद्मोजी यांचे पुत्र नावजी. नावजींच्या पाच पुत्रांपैकी बाजीराजे घोरपडे हे आदिलशाहीत मोठे सरदार बनले. छत्रपती शिवरायांविरुद्ध लढताना मुधोळ येथे बाजीराजे घोरपडे मारले गेले (इ.स.१६६४).