#स्वराज्यकार्यास_शिंदेंनी_रणदेवतेस_दिलेला_पहिला_निवेद्य - #ज्योतिबा_शिंदे
लेखक - रोहित शिंदे
भाग 2
ओरछा चा राजा विरणदेवसिंह ही त्यातीलच एक होता. मराठ्यांनी सततच्या स्वारीने ह्याला ही इतरांप्रमाणे नाकी नऊ आणले होते.
इ.स. सण १७४२ चा तो काळच मोठा धामधुमीचा होता, कावेरी पासून यमुने पर्यंत मराठ्यांचा वारू चौफेर उधळत होता. भीमथडी चे तटट, दिवस-रात्र न थकता दौडत होते. ध्येयय एकच, उभा हिंदुस्थान सह्याद्री च्या सावली खाली आणायचा. गेले दिड तप नर्मदे पासून चम्बळ पर्यंत चा प्रदेश मराठ्यांनी समशेरी च्या जीवावर पदनक्रत केला होता. माळव्यात मराठ्यांचा जरीपटका डौलाने फडकत होता. शिंदे,पवार, होळकर सारखे दौलतीचे खांब नर्मदेच्या मैदानात खम्बीर पणे पाय रोवून उभे होते.एक एक ठाणे मजबूत करत मराठे दिल्ली कडे टप्प्या टप्प्या ने सरकत होते. तोच मनसुबा नजरे समोर ठेऊन आता पुढील धोरण आखले जात होते. आणि त्यास अनुसुरूनच बुंदेलखंड मराठ्यांच्या नजरेत भरला होता.
त्याचे कारण ही विशेष असेच होते ते म्हणजे बुंदेलखंड चा भूगोल.बुंदेलखंड मधून मराठ्यांना राजपुतांचा प्रदेश, दिल्ली,गंगा-यमुना चा दुआब,उत्तरेतील तीर्थ क्षेत्र,बंगालचा सुपीक प्रदेश ह्या सर्वत्र आपली घोडी नाचवता येणार होती.
बुंदेलखंड तसा मराठ्यांना नवीन न्हवता. थोरले बाजीराव पेशवे ह्यांनी छत्रसाल प्रकरणात मराठ्यांना बुंदेलखंड ची ओळख करून दिली होती. मोहम्मद बंगश ने बाजीराव पेशवे ह्यांच्या पायावर तलवार ठेवताना सम्पूर्ण बुंदेलखंड ने पाहिले होते. त्या अभूतपूर्व रनांनंतर आता किमान १४ पावसाळे सरले होते.परन्तु मराठ्यांचा आवेश किंचित सा ही कमी झाला न्हवता. बघता बघता मराठ्यांच्या घोड्यांच्या टपांनी सम्पूर्ण बुंदेलखंड ची माती तुडवली.भेलशाला मुख्य छावणी करून मराठ्यांनी बघता बघता जैतपुर,कलिंजर, चंदेरी व इतर लहान राज्ये लष्करी बळावर नियंत्रणा खाली आणून त्यांना खंडणी देणे बाध्य केले होते. त्यामुळे हे राजे मराठ्यांवर डूख धरून बसले होते.
No comments:
Post a Comment