#स्वराज्यकार्यास_शिंदेंनी_रणदेवतेस_दिलेला_पहिला_निवेद्य - #ज्योतिबा_शिंदे
लेखक - रोहित शिंदे
भाग १
मराठ्यांच्या इतिहासात असंख्य योद्धे धारातीर्थी पडले. काहींनी खुल्या मैदानात शत्रू समोर वीरमरण पत्करले. तर काहींना शत्रूच्या भ्याड हल्ल्यात प्राणास मुकावे लागले.मराठ्यांच्या इतिहासात आशा अनेक वीरांचे उल्लेख अपल्याला पानो पानी मिळतात.पण काही वीरांची म्हणावी तशी दखल इतिहासाने घेतलेली दिसत नाही.
त्यातीलच एक अपरिचित मराठा म्हणजे ज्योतिबा शिंदे. दस्तुरखुद्द सुभेदार राणोजी शिंदे ह्यांचे पुत्र.
मराठ्यांच्या इतिहासात शिंदे,युद्ध आणि धारतीर्थ हे समीकरण आपल्याला अनेक ठिकाणी पहायला मिळते. जणू संकटकाळी शिंद्यांनी रणात उतरावे व एक तर विजयश्री ला वरावे किंवा शरीरातून प्राणपाखरू उडाल्या शिवाय हातातील खडग खाली ठेऊ नये हा शिरस्ताच होता की काय ह्याची प्रचिती आपणास अनेक ठिकाणी येते.
प्रत्येक वेळेस आणिबानी च्या प्रसंगी कृष्ण काठ च्या ह्या वीरांनी रणदेवतेस स्वतः चा देहरूपी निवेद्य अर्पण केला आहे.मग ते दत्ताजी असतील किंवा साबाजी, जनकोजी तुकोजी सुद्धा.
परन्तु अनेक वेळा शिंदेंच्या पराक्रम समोर शत्रूचे काही चालत नसे त्यावेळेस मात्र त्यांनी कपटा ची हत्यारे बाहेर काढली आहेत. उदा. म्हणजे नागोर ला जयप्पा शिंदे ह्यांचा खून, मेडत्या च्या वेढ्या च्या वेळेस महादजी शिंदे न वर घातलेले मारेकरी. अशे दाखले इतिहासात मिळतात.
त्यातीलच एक म्हणजे ज्योतिबा शिंदे ह्यांच्या विरुद्ध चा बुंदेल्यांचा दगा. हो दगाच, कारण उघड्या मैदानावर ज्योतिबा ला अंगावर घेन्या एवढं पाणी समकालीन बुंदेल्यांमध्ये राहील न्हवत. म्हणूनच त्यांनी ही कपटनीती अवलंबली.असा दगा बुंदेल्यांना नवीन न्हवता. बादशाह अकबर च्या शेवट च्या काळात ही त्यांनी बादशाह च्या खास मर्जीतील अबुल फाजल ह्याला ही असेच दग्याने मारले होते. परन्तु ह्या वेळेस नियतीने शिंद्यांचा हा तरना पोर रणदेवतेची भूक भागवण्यास विश्वासघातकी बुंदेल्यानंच्या समोर उभा केला होता.
प्रकरण होते चौथाई चे, मुघलांना कमरेत वाकून मुजरा करण्यात धन्यता मानणाऱ्या बुंदेल्यांना स्वधर्मीय मराठ्यांच्या हिंदुपतपादशाही साठी चाललेले प्रयत्न मात्र खुपत असे. व त्याचाच एक भाग म्हणून मराठयांना चौथाई देताना ह्यांचा बुंदेली क्षत्रिय स्वाभिमान दुखावत असे.
No comments:
Post a Comment