चालुक्य हरपलादेवा — मराठा योद्धा शेवटचा स्टँड.

 चालुक्य हरपलादेवा — मराठा योद्धा

शेवटचा स्टँड.

हे 1311 सीईचे वर्ष होते जेव्हा प्रताप चक्रवर्ती सम्राट रामदेवराय यादवराया मरण पावले, त्यांचा मोठा मुलगा सिंघण्णा उर्फ ​​शंकरदेव याने सिंहासनावर बसून खल्जी अधिपतींविरुद्ध बंड केले आणि युद्धात पराभूत होण्यापूर्वी 2 वर्षे चाललेल्या शूर लढ्यात सर्व मुस्लिम राज्यपालांना परत उत्तरेकडे हद्दपार केले. तुर्क आणि फाशी.

सम्राट रामदेवराय यांचे जावई आणि संगमेश्वरच्या महामंडलेश्वर चालुक्य कामदेवरसाचे पुत्र, महाराजा हरपालदेव यांनी पुन्हा एकदा बंडाचे फलक लावले. दख्खनमधून प्रत्येक मुस्लिम शासित सैन्याला एक एक करून हद्दपार करून, हरितिपुत्र चालुक्यांच्या प्रसिद्ध प्राचीन राजघराण्यातील या वंशजाने देवगिरीच्या महारट्टा साम्राज्यातील सर्व भूभाग मुक्त केला आणि 1313 ते 1318 सीई पर्यंत बंड करण्यास सुरुवात केली त्यापेक्षा कितीतरी जास्त प्रमाणात. सर विल्यम वॉलेस यांनी चालवलेले समकालीन प्रसिद्ध स्कॉटिश स्वातंत्र्ययुद्ध.

अलाउद्दीन खल्जी रागाने आणि हताश होऊन वेडा झाला आणि मरण्यापूर्वी महारत्तेच्या पुनरुत्थानाची बातमी ऐकून त्याने स्वतःचे शरीर कापले असे म्हटले जाते.

सुलतान मुबारक खल्जी हा महाराष्ट्र पुन्हा खर्‍या मालकांच्या हाती गेल्याच्या वृत्ताने इतका अस्वस्थ झाला की त्याने वैयक्तिकरित्या आपला अत्यंत सक्षम जनरल खुसरो खान आणि इतर अनेक कुप्रसिद्ध अमीर आणि मलिक आणि लुटारूंच्या टोळ्यांसोबत दख्खनकडे कूच करण्यास सुरुवात केली. विविध जाती.

२ महिन्यांच्या प्रवासानंतर तो घाट-ए-सगुणा येथे पोहोचला. महाराजा हरपलादेवाच्या विविध सरदारांना आणि त्यांच्या वाटेवरचा प्रदेश कमी करून, सुलतानने आपला उत्कृष्ट सेनापती खुसरो खान याला हरपलादेवाचा उप आणि मंत्री राघवाचा पाठलाग करण्यासाठी मजबूत सैन्यासह पाठवले. राघव खलजी सैन्याच्या जवळून टेकड्यांवर माघारला.

महारट्टा सैन्याच्या निकृष्ट आकाराबद्दल जाणून घेतल्यानंतर, खुसरो खानने आपल्या असंख्य सल्तनती सैन्यासह राघवाच्या नेतृत्वाखालील 10,000 महारट्टा घोडदळावर धैर्याने हल्ला केला. रक्तरंजित संघर्ष महारट्टा बाजूचा प्रत्येक योद्धा एकतर शहीद झाला किंवा पकडला गेला. राघव स्वत: गंभीर जखमी होऊन, जवळच्या दरीतील गुहेपर्यंत रेंगाळले आणि हौतात्म्य पत्करले.

खुसरो मुबारकच्या छावणीकडे माघार घेत असताना राया हरपलादेवाने डोंगराळ प्रदेश पुन्हा ताब्यात घेतला. सुलतानाने पुन्हा सैन्यदलाचा पुरवठा केल्यानंतर खुसरोला महाराजा हरपालदेवाचा पाठलाग करण्यासाठी परत पाठवले. खुसरोने माघार घेत असताना हरपालदेवाचा माग काढला आणि महरत्तांवर जोरदार हल्ला केला. हरपालदेवाने तुरुषक घोडदळाचा पराभव केला. जणू चालुक्यांनी म्लेच्छांना महारथांच्या पवित्र देशाच्या सीमेपलीकडे हाकलून देण्याचा संकल्प केला होता, तसाच त्याचा सहकारी कुळातील पराक्रमी चालुक्य-कुलंकरा (चाळुक्य कुळाचा अलंकार) अवनिजानाश्रय पुलकेशी याने अरबी उम्मावर केला होता. 738 मध्ये नवसारिकाच्या लढाईत खलिफाच्या सैन्याने, महाराष्ट्र जवळजवळ 6 शतके म्लेच्छांपासून मुक्त राहण्याची खात्री केली.

पण यावेळी, म्लेच्छांना सैन्याची कमतरता नव्हती. गिझ, तुर्क, मंगोल, रौमी, रुसी, ताजिक आणि खुरासानी यांच्या सैन्याच्या पाठीमागे त्यांची संख्या वाढवण्यासाठी सहज उपलब्ध होते. खुसरो खानने आपले सैन्य पुन्हा भरून काढत पुन्हा आपल्या सर्व शक्तीनिशी हल्ला केला, फक्त महरत्त्यांनी पुन्हा एकदा त्याचा पराभव केला.

आता हरपालदेवाचे सैन्य थकले होते आणि 3 युद्धांनंतर गंभीर जखमी झाले होते, खुसरोच्या सैन्याने त्यांना रोखले होते. शूर चालुक्य हरपालदेव गंभीरपणे जखमी होताना पकडले गेले आणि सुलतानकडे नेण्यात आले, सर्वांना हातापासून पाय बांधून बांधले गेले. धर्मांतर करण्यास नकार दिल्यावर, त्याला जिवंत कोंडण्यात आले आणि त्याचा शिरच्छेद करण्यात आला आणि त्याचे कापलेले डोके देवगिरी किल्ल्याच्या वेशीवर ठेवण्यात आले.

त्याच्या अवशेषांवर पकडलेल्या महारट्टा योद्ध्यांनी अंत्यसंस्कार केले. महारत्ता युद्धबंदींनी त्यांच्या नेत्याला एकटे मरण्यास नकार दिला, त्याच्या अंत्यसंस्कारात कूच करून स्वर्गातील शूर चालुक्य सामील झाले!

त्यामुळे संपूर्ण स्वतंत्र दक्षिणपथाचे स्वप्न पूर्ण होण्यासाठी पुढील ३ शतके वाट पाहावी लागली.

------------------------------------------->

स्रोत - 1) गोव्याचे मध्ययुगीन राज्यकर्ते, गोव्याचे गॅझेटर, दमण आणि दीव, व्हीटी गुणे.

२) द अर्ली मुस्लिम एक्सपेन्शन इन दक्षिण भारत - एन वेंकटरामण्य्य.

3) मराठा स्वातंत्र्याची स्थापना- एसआर शर्मा.