मुधोळकर घराण्याचा इतिहास

मुधोळकर घराण्याचा इतिहास
Posted by नवनाथ आहेर
छत्रपति शिवजी महाराज यांच्या वंशावळीचा अभ्यास करत होतो तेव्हा भोसले व घोरपडे वंश कसे निर्माण झाले आणि मग बहमनी राज्य नंतर मालिक अंबर नंतर बाबाजी भोसले (भोसले शब्दाचा अर्थ) अल्लाउदीन हे दोन होते एक मुहम्मद तुघलक नंतर दिलीच्या तखतावर अल्लाउद्दीन खलजी अला तो आणि जाफर खान या सरदारने दक्षिणेस येऊन स्वता अल्लाउद्दीन हे नाव धारण करुन बहमनी राज्य स्थापन केले.यात दोन अलाउद्दीन झाले एक दिल्लीच्या तख्तावरचा आणि दूसरा जाफर खान.आता या जाफर खानाला सजनसिंह आणि त्याचा पुत्र दिलीपसिंह यांनी मदत केली.राज्य स्थापने नंतर यांना सरदारकी आणि खर्चास दौलताबादेतील दहा गावांची जहागिरि दिली .स.१३५२मधे सजनसिंह मरण पावला त्याचा पाचवा वंशज उग्रसेन म्हणून होता.त्यास दोन पुत्र कर्णसिंह व शुभकृष्ण होय.
कर्णसिंह व त्याचा पुत्र भीमसिंह हे बहमनी वजीर महमूद गावान याच्याबरोबर स.१४६९”खेळणा किल्ला” जिंकन्यास गेले असता कर्णसिंहने घोरपड़ लाऊन किल्ला हस्तगत केला.त्यामुळे महमद शहा बहमनी संपुष्ट होऊन.कर्णसिंह या युद्धात मारला गेला त्यामुळे त्याचा पुत्र भीमसिंह यास”राजा घोरपडे बहादुर”हा किताब व मुधोळ जवलील ८४गावाची जाहागिर नेमुन दिली.तेव्हापासून भीमसिंहाचे वंशज घोरपडे आडनाव प्राप्त होऊन त्याचे वास्तव मुधोलास झाले.ते अद्यापि चालु आहे.करणसिंहचा भाऊ शुभकृष्ण हा दौलतबाद कडील वेरूळ वतनांचा मालक होऊन त्यांचे वंशज भोसले उपनाव प्राप्त झाले.या भोसले आडनावाची उत्पत्ति निश्चित लागत नाही.शुभकृष्णचा तीसरा वंशज बाबाजी भोसले होय.या वरुन लक्षात येईल की मुधोलकर घोरपडे व सातरकर भोसले ही दोन्ही घराणी एकाच सिसोदे येथील राणा वंशाच्या दोन शाखा असून घोरपडे वडील व् भोसले कनिष्ट घोरपड्यांनी मुसलमानाच्या तावेदारित कृतार्थता मानली आणि भोसल्यानी मुसलमानाचा पाडाव करुन स्वतंत्र राज्य स्थापिले या कारणास्थव या दोन शाखांत भाई बंदकीचे कलह बहुदा कायमचेच राहिले.
शुभकृष्णचा वंशज बाबाजी भोसले यांचा जन्म इ.स.१५३० मध्ये झाल्याचा समजतात.बाबजीने जमीन वैगरे दान दिली याचे कागद पत्र आहेत.बाबाजी यांना दोन मुले मालोजी भोसले आणि विठोजी भोसले त्यांच्या पासूनचा इतिहास व्यववथित सापड़तो.
(भोसे नामक गांव किवा भोसाजी नामक व्यक्ति या पासून भोसले शब्द निघाला असे सांगतात ते विशेष संयुक्तित दिसत नाही.तसेच भोसल,भूशवल इत्यादी प्रकारचे संस्करण कविने केलेले नीरनिराळ्या ग्रंथात आढ़लते.कोणी भोसले शब्द “होयसल”नावाचा अपभ्रंश मानतात)(मुधोलकर घराण्याचा इतिहास :-द.वि.आपटे कृत)
संदर्भ:-मराठी रियासत