लेखक
रोहित शिंदे
एकत्र येऊन सुद्धा मोघल हे प्रतिक्रियावादी होते. जिथे बुवाजींचा छाप पडत तिथे ते त्यांस अडवत. परंतू ते स्वतःहून त्यांचा माग काढण्यास अजूनही तापी गोदावरी च्या दऱ्या खोऱ्यात पायपीट करत न्हवते.
त्यामुळे बुवाजी ही ह्या प्राप्त परिस्थितीत स्वतःचे जेमतेम भागवून घेत होते. व जमेल तसा प्रतिकार करत लूट व चौथ गोळा करत होते.
त्यामुळे मोघल ठाणेदारांना तेथील मोघल सरदारांशी संधान साधत थोडे पुढे सरकने आवश्यक वाटू लागले होते.
त्या साठी त्यांनी खान्देशातील जमीनदारांना कछपी लावत,स्वराज्याच्या ह्या विश्वासरावावर फास टाकन्याचा प्रयत्न करू लागले.जमीनदारांना ही बुवाजी पवार नावाची ब्याद आता नकोशी झाली होती. त्यामुळे बुवाजी पवारांना अडकवण्यास सर्वे एकत्र एकटवले होते.
बुवाजी पवारांना ही ह्या सर्व खबरा कळत होत्या. पण सध्याच्या अवघड प्रसंगात जमेल तसे हिमतीवर तोलून न्हेण्याचा त्यांचा निर्धार होता. कारण सुप्यास स्वस्थ बसले तर मोघल पुन्हा शिरजोर होण्याची शक्यता होती. त्यामुळे त्यांची कायम दमछाक करत त्यांना वाकूवून ठेवणे हाच पर्याय होता. व बुवाजी त्यास कायम जमेल तसा हुन्नर लावून प्रयत्नशील असे.
१६९३ चे साल आता सरत आले होते. बुवाजींचे धावपळीचे छापे पडतच होते. मोघलांच्या एकत्रित प्रयत्नाने का होईना बुवाजींचा जोर आता बऱ्यापैकी कमी झाला होता. पण बुवाजी काही हाती लागत न्हवते. पण मोघल ही त्या साठी टपून बसले होते.
ह्यावेळेस खानदेशात तापी तीरावर बुवाजींचा मुक्काम पडला होता. सतत तीन वर्षांच्या स्वाऱ्या न मुळे परिसर तसा पायखालचाच झाला होता. छावणी ही हुशार होती.
परंतू आकाशात जसे काळे ढग जमतात तसे मोगलांचे अनेक हिरवे निशाण छावणी भोवती गोळा होऊ लाघले होते. एकूण अंदाज घेऊन छावणी ही आता सावध झाली होती. बुवाजी पूर्ण निर्धाराने समोर शड्डू ठोकून उभे होते.
दिन दिन आवाज करत मोघल दात ओठ खात पुढे सरकत होते. मराठे ही त्यारीतच होते. सावज अंतिम टप्प्यात येताच बुवाजी पूर्ण ताक्तिनिशी अतिशय त्वेषाने त्यावर तुटून पडले. हर हर महादेव आणि दिन दिन च्या आरोळ्यांनी सम्पूर्ण आसमंत दणाणून सोडला.
मोगलांची एकत्रित संख्या जास्त होते. ह्यात सर्व ठाणेदार व मोघल सरदार व स्थानिक जमीनदारां चे माहितगार ही होते.
तरीही त्यांस सुरवातीस जबरदस्त तडाखे बसले. जास्ती च्या संख्याबळावर मराठयांना आपण सहज मात देऊ शकू हा विचार मराठ्यांनी प्रहर भरातच अनेक हशमां न बरोबर जमिनीवर लोळवून टाकला. लवकरच काही तरी दुसरा हुन्नर लावावा लागेल नाही तर हा हाती आलेला मराठा रुस्तम आपलेच हात धडा पासून वेगळे करून पुन्हा निघून जाईल ह्या विचाराने मोघल भानावर येऊ लागले.
मोगलांनी लगेच दुसरा डाव टाकत रणनीती बदलली. बघता बघता सर्व मोघल बुवाजी भोवती गोळा होऊ लागले. त्यामुळे रानातील इतर मोघली तुकड्या मराठ्यांच्या तावडीत सापडून मक्याच्या कणसागत कापल्या गेल्या. परंतू मोघल सरदारांस त्याची फिकीर न्हवती. एकट्या बुवाजी ला सम्पवण्यासाठी ते आज कितीही हशम कुर्बान करण्यास तयार होते.
बघता बघता गर्दी ने बुवाजीस घेरले होते. हाताखालील सरदार इतर मोर्च्यांवर असल्याने त्यांना हालचाली करण्यास वेळ लागला.तिकडे मात्र अनेक हशम गारद होऊन ही मोघल आता जमेल तशी शमशेर चालवत इंच इंच पुढे सरकत होते.
त्यांनी त्यांचे लक्ष निश्चित केले होते. त्यांना कोणत्याही परिस्थितीत बुवाजी ला सोडायचे न्हवते. बुवाजी च्या घेर्यातील अनेक इमानी, निष्ठावन्त गडी बुवाजीस ह्या मोघली फेऱ्यातून बाहेर काढण्याचा प्रयत्न करत होते. पण अपुऱ्या संख्या अभावी त्यांचे प्रयत्न तोकडे पडत होते. ह्या प्रयत्नात अनेक मावळे कटुन पडले होते. त्यामुळे बुवाजीं भोवतीचे मावळ्यांचे कुंपण आता सैल झाले होते.
आपले लक्ष्य अंतिम टप्प्यात दिसताच मोघल चेकाळून गेले होते. शेवटचा जोर म्हणून त्यांनी आपली घोडी अजून रेटाने पुढे घातली. समोर मात्र बुवाजी अजून ही तडफेने तलवार चालवत घोड्यावर स्वार होता. पण मोजक्याच मावळांसह एवढा संख्येने जास्त असलेला मोघली घोळ आवरने शक्य न्हवते. तरीही सर्व जान असूनही बुवाजी ने हा घोळका आपल्या छातीवर घेतला. काही वेळातच तिथे पुन्हा मोघली प्रेतांचा खच पडू लागला. प्रत्येक पडणाऱ्या प्रेतांबरोबर इतर शमशेरी द्वारे झालेल्या जखमांमुळे बुवाजी च्या शरीरातील रक्त ही ओघळत होते. बुवाजी चा पवित्र पाहून मोघल पूर्ण पणे बिथरले होते. परंतू हिथेच जमिनीला चिटकून उभे राहिल्यास आपल्या कष्टाचे चीज आजच आपल्याला मिळणार ह्याची खात्री मोघलांच्या डोळ्यात दिसू लागली होती.
बाहेरून इतर मराठा सरदार त्वेषाने झडप घालून हा घेर फोडण्याचा प्रयत्न करत होते. परंतु मोघलांच्या जास्तीच्या संख्येने त्यांस अडवून धरले होते.आधीच मूळ सैन्य संख्या कमी असल्याने रणांगणात मोगलांचा एकूण जोर ही वरचढ च होता. अनेक मावळे कामी आल्याने मराठ्यांची बरीच शी संख्या कमी झाली होती.
No comments:
Post a Comment