भारताला इंडिया का म्हणतात?

 

भारताला इंडिया का म्हणतात?

सिंधू हि नदी भारताच्या प्राचीन इतिहासाचे एक फार मोठे सुवर्णस्थान आहे. जगातील सर्वात प्राचीन अशा तीन नागरी संस्कृतींपैकी एक "हरप्पा-मोहोन्द्जोरो" याच सिंधू नदीच्या खोर्यात विकसित झाली. त्यामुळे भारताला ओळख मिळाली ती या सिंधू नदी वरून.

आपल्या सोबत नांदत होती ग्रीक संस्कृती . ग्रीक लोकांनीच या सिंधू नदीच्या खोर्यात राहणाऱ्या लोकांचे नामकरण केले "इंडोई (इंडस नदीच्या खोर्यातील लोक)" आणि म्हणून या हरप्पा संस्कृतीला नाव पडले "इंडस सिव्हिलायझेशन".

त्यावरूनच भारताला नाव पडले "इंडिया". अर्थात सिंधू संस्कृतीच्या पलीकडील प्रदेशाला "इंडिया" असेच ओळखले जात असावे. कारण आजच्यासारखी सीमा आखणी तेंव्हा झाली नव्हती, आणि बांगलादेश, पाकिस्तान, भूतान हे अखंड भारताचा भाग होते.

पर्शियन लोकांनी याच सिंधू नदीच्या खोर्यातील लोकांना नाव दिले "हिंदू" . (पर्शियन भाषेतील हिंदू हे नामाभिधान "इंडिया"च्या अगोदरचे मानले जाते). यावरूनच येथील वैदिक धर्माला नाव मिळाले "हिंदू". याच इतिहासाचा आधार घेऊन स्वा. सावरकर 'सहा सोनेरी पाने' मध्ये म्हणतात, कि हिंदू या शब्दामध्ये केवळ धर्म प्रतीत होत नाही तर राष्ट्रीयत्व सुद्धा प्रतीत होते. संपूर्ण भारत हे हिंदू राष्ट्रच आहे, जरी त्यामधील सर्व भारतीय हिंदू धर्माचेच असतील असे नाही.

इंडिया म्हणजे "इंडीपेंडंट नेशन डिक्लेर्ड इन ऑगस्ट" हा जो मेसेज वोट्स एप वर फिरत आहे, तो सर्वथैव चुकीचा आणि दिशाभूल करणारा आहे.

तेंव्हा तुम्हाला आता कळले कि भारताला "इंडिया" हे नाव प्राचीन इतिहासापासून सिंधू नदीवरून पडले आहे. आणि याच नावावरून "हिंदू" हेही नामाभिधान आहे, आणि भारताला हिंदुस्थान असे म्हटले गेले.

आपण भारतीय आपल्या प्रिय राष्ट्राला "भारत"असे म्हणतो. हे नाव "भरत" राजावरून पडले आहे (भरत हा राजा दुष्यंत आणि शकुंतला यांचा सुपुत्र- याचा उल्लेख महाभारताच्या आदि पर्वात आला आहे. महाकवी कालिदासाचे शाकुंतल हे नाटक याच भरताच्या जन्म कहाणीवर आधारित आहे. राजा भरताचे मूळ नाव "सर्वदमन" असे असून, महाभारतानेच त्याचे नाव भरत (तेजपुंज वा प्रभा असणारा, अंधाराचा विनाश करणारा, विद्यावान इ.) असे ठेवले. हा भरत राजा कुरु आणि पंडू वंशाचा पूर्वज आहे, म्हणूनच व्यासांनी या वंशांच्या इतिहासावर आधारित महाकाव्याला नाव दिले "महाभारत" ) . थोडक्यात "भारत" हे संस्कृत नाव आहे. (भा म्हणजे "ज्ञान वा प्रकाश किंवा ज्ञानाचा/विद्येचा प्रकाश आणि रत म्हणजे पसरवणारा/वाहून घेतलेला- म्हणजेच भारत म्हणजे "ज्ञानाचे प्रकाशाने अंधाराचा विनाश करणारा). इतरही अनेक भारतीय भाषांनी आणि आपल्या सन्माननीय संविधानाने सुद्धा "भारत" हे नाव स्वीकारले आहे.

।।जय हिंद। वन्दे मातरं।।
- हर्षद माने। प्रबोधक सज्ञान महाराष्ट्र उपक्रम