विनोद जाधव एक संग्राहक

Thursday, 8 April 2021

अहिल्याबाई होळकर यांच्या कारकिर्दीतील वास्तुकला

 










अहिल्याबाई होळकर यांच्या कारकिर्दीतील वास्तुकला तीन मुख्य विभागांमध्ये विभागली जाऊ शकते.
१) शाही बांधकामे - राजवाडे आणि छत्र्या
२) धार्मिक बांधकाम - मंदिरे
३) सार्वजनिक कामे - नद्यांच्या काठावरील घाट, धर्मशाळा, पाण्याच्या टाक्या, पायर्यांच्या विहिरी इ.
ऐतिहासिकदृष्ट्या, पायर्यांच्या विहिरी पिण्यासाठी आणि विश्रांतीच्या उद्देशाने वापरल्या जात असत. सैन्य दल / कारवां आणि आसपासच्या समुदायाचा या पायर्यांच्या विहिरींमुळे मोठ्या प्रमाणात फायदा झाला.
पायर्यांच्या विहिरींचे स्थान त्यांच्या अस्तित्वामध्ये खरोखर एक प्रमुख भूमिका बजावते आणि त्यांच्या बांधकामाचा हेतू परिभाषित करते. असे लक्षात आले आहे की पायर्यांच्या विहिरी अशा ठिकाणी बांधल्या गेल्या आहेत ज्याच्यामुळे आसपासच्या रहिवाश्यांना आणि विविध शहरे जोडणार्या मुख्य मार्गाजवळ त्यांचा उपयोग होतो . महेश्वर काही वेगळे नाही आणि या शहराच्या भौगोलिक भागामध्ये पसरलेले एकाधिक पायर्यांच्या विहिरी सापडतात.
सध्या महेश्वरमध्ये उपस्थित असलेल्या काही पायर्यांच्या विहिरी स्थानिक लोक घरगुती आणि शेतीसाठी वापरत आहेत, परंतु त्यातील काहींचे अस्तित्व गमावले असून त्यांचा त्या काळातील हेतू आणि वैभव नाहिसे झाले आहे. येथील जन समुदायाचा असा विश्वास आहे की “या पायर्यांच्या विहिरीमधील पाण्यात वैद्यकीय औषधांचा समावेश आहे”
येथे आम्ही महेश्वरमध्ये अहिल्याबाई होळकर यांनी बांधलेल्या पाण्याच्या संरचनेच्या काही रंजक प्रतिमा शेअर केल्या आहेत.

No comments:

Post a Comment

“कोरलाईचा किल्ला”.

  १३ सप्टेंबर १५९४.... कोकणातील रायगड जिल्ह्यामध्ये मुरुड तालुका आहे. मुरुड तालुक्याच्या उत्तरेला अलिबाग तालुका आहे या दोन्ही तालुक्यांमध्...