उत्तर कोकण मोहीम आणि महाराज....
सन १६६५ मधे महाराजांनी जावळी जिंकली आणि मग जहागिरीचे राज्यात रूपांतर झाले हे खरे जावळी खालील कोकण प्रदेश स्वाभाविकपणेच महाराजांच्या ताब्यात आला आणि रायगडसारखा अत्यंत मौल्यवान किल्ला त्याचवेळी त्यांनी प्राप्त केला त्या अनुसार महाराजांनी उत्तर कोकण जिंकण्याची योजना आखली म्हणजे नोव्हेंबर १६५६ मधे विजापूरचा महंमद आदिलशहा दीर्घ आजारानंतर मृत्यू पावला आणि त्या नंतर अली आदिलशहा हा गादीवर बसला या संधिकाळात दरबारात कट - कारस्थाने राजकारण चालू झाले उत्तर कोकणातील कल्याणचा सुभेदार मुल्ला महंमद या राजकारणात भाग घेण्याहेतू विजापूरला जाऊन थांबला होता ह्याच दरम्यान अजून एक घटना घडली होती ती म्हणजे आदिलशाही व मोगल यांच्यात युद्ध होऊन ते थांबले होते व उभयतांच्या करारानुसार आदिलशहाने हे उत्तर कोकण मोगलांकडे देण्याचे कबूल केले सहाजीक आहे जिकडे सत्ता कमी होते तिकडे त्याचं वैभव हि कमी होयला लागतं...
उत्तर कोकण मोगलांकडे जाण्या आधी महाराजांनी आपल्या ताब्यात घेण्याचा निश्चय केला उत्तर कोकण आदिलशाही सुभेदार मुल्ला महंमद विजापुरात असल्यामुळे उत्तर कोकणावर स्वारी करण्याची हीच मोठी संधी आहे असे जाणून महाराजांनी ऑक्टोबर १६५७ मधे आपल्या फौजा तेथे पाठविल्या...
२४ ऑक्टोबर रोजी आबाजी सोनदेव या सेनानीने कल्याण जिंकले त्याच बरोबर भिवंडी मराठ्यांच्या ताब्यात आणले आणि डिसेंबर मधे कल्याणजवळचा माहुलीचा किल्ला तो हि जिंकून घेतला महाराजांनी दादाजी कृष्ण लोहेकर यांच्याकडे कल्याण भिवंडीचा कारभार समजावून सांगितला आणि आबाजी सोंदेवला उत्तर कोकण चा सुभेदार म्हणून नेमले...
खुद महाराजांनी कुलाबा किल्ला आणि त्याच्या आजूबाजूच्या प्रदेशावर सैन्यसहीत प्रवेश केला आणि यावेळी त्यांनी तेथील तळा घोसळा, सुरगड, बिरवाडी, सुधागड, कांगोरी आणि इतर किल्ले जिंकून घेतले किल्ले जिंकताना महाराजांचा प्रथमच संबंध आला तो जंजिरेकर सिद्दीशी आणि मग अजून जबरदस्त संघर्ष सुरु झाला महाराजांनी सिद्धीवर रघुनाथ बल्लाळ ह्यांना पाठविले होते तेव्हा त्याने सिद्धीवर विजय मिळवून त्याचा दंडा- राजपुरीचा प्रदेश जिंकून घेतला आणि मग ह्या वेळी महाराजांनी कल्याण- भिवंडी व पालघर च्या जवळ आपले स्वताचे मराठा आरमार बांधण्यास सुरवात केली...
#स्वराज्यात_उत्तर_कोकण
――――――――――――
: इतिहासकार डॉ. जयसिंगराव पवार. ( मराठा सत्तेचा उदय )
――――――――――――
@rambdeshmukh 
No comments:
Post a Comment