मराठेशाहीतील घोरपडे घराणी भाग 20
गु त्ती क र घो र प डे.- या घराण्याचा मूळ पुरूष सेनापती संताजी घोरपडयाचा भाऊ बहिरजी हिंदुराव हा होय. संताजीच्या खुनानंतर बहिरजी कनारटाकांत आला व त्यानें मौंगलांची नौकरी पत्करून, गजेंद्रगड, गुत्ती वगैरे मुलुख मिळविला. त्याच्यानंतर त्याचा पुत्र शिदोजी हा गादीवर बसला. शिदोजीच्या मागून त्याचा पुतण्या यशवंतराव हा गुत्तीचा मालक झाला. हा पुढें मोंगलांकडून निघून पेशव्यांनां मिळाला. हा हैदराच्या स्वा-यांत नेहमी पेशव्यांतर्फे हजर असे. शिदोजीचा मुलगा प्रख्यात मुरारराव ह्यानें त्या भागांत आपलें सामर्थ्य फार वाढवून पुष्कळच प्रांत मिळविला (मुरारराव घोरपडे) पहा. हाहि गुत्तीचा कारभार पाहत असे.पुढें टिपूनें एका लढाईंत मुरारराव व यशवंतराव यांस पकडून कैदेंत ठेविलें.तेव्हां यशवंत रावाचा मुलगा मालोजी हा गुत्तीचा मालक झाला. त्यानंतर दुसरया एका लढाईंत गुत्ती टिपूनें घेऊन आपल्या राज्यास जोडली.त्यामुळें पेशव्यांनीं मालोजीस गुत्ती ऐवजीं सोंडूर (हें टिपूकडून घेऊन) ठाणें दिलें व त्याबरोबरच कंकण वाडी, बेळवती वगैरे तालुके सरंजामादाखल दिले. यानंतर सोंडूर संस्थान स्थापन होऊन त्याचा पइिला पुरूष शिवरात्र घोरपडे हा बनला. पुढें गुत्तीकर घरण्यांतील दुसरा यशवंतराय हा नाना फडणिसांनां कैदेंतून सोडविण्याच्या वेळीं पुढें आला होता. पेशवाइअखेर हा रावबाजी विरूध्द्र इंग्रजांस मिळाला. आणि त्यांच्या तर्फें पेशव्यांर्शी लढला. या त्याच्या मदतीबद्दल ज.वेलस्लीनें त्यास सदतीस हजारांची जहागीर दिली. पुढें दौलराव शिद्यांच्या दरबारींहि हा इंग्रजांतफें काम करीत असे. हा सन १८२१ सालीं पुणें येथें मरण पावला; त्यास मालोजी हा एक पुत्र होता. याचा वंश हल्लीं सोंडूर प्रांतीं नांदत आहे . ( खरे-ऐ. ले. संग्रह; डफ; बाड- कैफियती).
No comments:
Post a Comment