यदु राजाचे वंशज. यादव / राजे जाधवराव या मराठा क्षत्रिय घराण्याचा वंशविस्तार !!

 

यदु राजाचे वंशज. यादव / राजे जाधवराव या मराठा क्षत्रिय घराण्याचा वंशविस्तार !!

यदु

अहीर राजा

यदु हा हिंदू पौराणिक साहित्यात वर्णिलेला वंशकर्ता राजा होता. तो राजा ययाति व त्याची पत्नी देवयानी यांचा थोरला पुत्र होता. विष्णु, भागवत व गरुड पुराणांनुसार यदूस चार पुत्र झाले, तर पौराणिक साहित्यात अन्यत्र त्यास पाच पुत्र असल्याचे उल्लेख आहेत. क्रोष्टु, सहस्रजित्, नल, अंतिक व लघु अशी त्याच्या पुत्रांची नावे आढळतात. याच्यापासून सुरू झालेल्या वंशाला यादव कुळ किंवा यदुवंश असे उल्लेखले जाते. कृष्ण हा यदुवंशात जन्मला. व त्यांनी जो समुह संघटीत केला त्या समुहाला यादव कुळ संबोधल गेल.

(यादीत फक्त ज्येष्ठ पुत्राचे नाव आहे)

यदूचे पूर्वज

ब्रह्मा - दक्ष - विवस्वत - मनु - चंद्र - बूध - सोम- पुरूरवा - आयु - नहुष - ययाति - (यदु). हे यदूचे क्रमशः पूर्वज होत.

श्रीकृष्णाचे पूर्वज

यदु - क्रोष्टु - वृज्जी - स्वाही - स्वती - रसदु - चित्ररथ - शशबिंदु - पृथुश्रवस् - अंतर - सुयज्ञ - उशनस् - शिनेयु - मरुत - कंबलबर्हिस् (?) - रुक्मकवच - परावृष्ट - ज्यामध - विदर्भ - क्रय - कुंती - धाष्टी - निवृत्ति - दशाई - व्योम - जीमूत - विकृति - भीमरथ - रथवर - नवरथ - दशरथ - एकादशरथ - शकुनी - कुरंभी - देवरत - देवक्षेत्र - देवन् - मधु - पुरूवश - पुरूहोत्र - अंशु - सत्वत् - भीम - भजमान - चित्ररथ - विदुरथ - शूर - शर्मन् - प्रतिक्षात्र - स्वयंभोज - हृदिक - देवभिथुश (?) - शूरसेन (२) - वसुदेव - कृष्ण

श्रीकृष्णाचे वंशज

(कृष्ण) - प्रद्युम्न - अनिरुद्ध - वज्रनाभ - प्रतिबाहु - सुबाहु - शांतसेन - सत्यसेन - श्रुतसेन - गोविंदभद्र - सूर्यभद्र - शांतिवाहन - सद्विजय - विश्वराह - क्षेमराह/खेंगार - हरिराज - सोम. जाधव माधव

प्रस्तुत वंशावळीची मांडणी आपणास तीन टप्प्यात करावी लागेल. 1] श्रीमन्नारायण ते भगवान श्रीक्रुष्ण पर्यॅंत 2] भगवान श्रीक्रुष्णापासुन देवगीरीचे यादव 3] देवगिरीचे यादव ते सिॅंदखेडकर राजे जाधवराव पर्यॅंत.... पहिल्या दोन टप्प्यातील वंशविस्तार हा हेमाद्रीक्रुत व्रतखंडातील राजप्रशस्तीत दिलेले आहेत आणी दुसऱ्या व तिसऱ्या टप्प्यातील वंशविस्तार हा किनगावराजा येथील राजेजाधवरावाजवळील इ स 1720 च्या सुरतमजलीसच्या न्यायनिवाड्यावेळची शिक्यासह उपलब्ध वंशावळीत आणी गो दा दळवी क्रुत जाधव घराण्याची कैफियत या पुस्तकात दिलेला आहे. !! वंशावळी !! श्रीमन्नारायण - ब्रह्मा-अञि - समुद्र -सोम/चंद्र - ब्रुहष्पती-बुध - पुरुरवा - आयु-नहुष{सोमवंश येथुन सुरु झाला} - ययाति -यदु{याच्या वंशजाना यदुवंशी म्हणतात}-क्रुस्थ/क्रोष्ट{याच्या वंशजांचे हैहय साम्राज्य} - व्रुजिॅंस्व -स्वाप/स्वाहित-उर्भॅंग/न्रुशंकु-चिञरथ -प्रुथुश्रवा - सुयद्न्य-उशना-स्थितेयु/तितेकी-मुरित - विक्रम-कबंलबर्हि - वरिश्व-रुक्माव - रुक्मेव-प्रुथुक्म - हविष्मन-पराजित - जामुग-सव्यपी-जामाघ - विदर्भ{vidarbh kingdom}-रुक्मीन- क्रंथ -कुंति - व्रुष्णि -केशुक - निव्रुत्ति - लोमपाद /व्योमाच्छ - ध्रुति-जीमुत - ऋषभ-भीमरथ - नवरथ-दशरथ/दिध्रुत -शकुंत - करंभि - कर-देवरात - देवक्षेञ - माधि/मधु-कुरुबल - दुर्वसु-पुरुहोम - गुणी-पादुप-आयु-यंतु-सात्वत{सात्वत किॅंगडम}-भिमा-अंधक{अंधक किॅंगडम}-टांक- भुजमान-विदुरथ-शुरा -सेनी-स्वयंभोज-ह्यदिक-ईढुष-देवमीढ{याचे वंशज मार्तिकावर्तीचे भोज} -शुरा-वसुदेव-भगवान श्रीक्रुष्ण{भगवतगितेचे कर्ता}-प्रद्युम्न-अनिरुद्ध{काठेवाडात गिरनार/जुनागड येते राज्य स्थापले}-यक्ष-वज्र{याने सुरतपर्यॅंत राज्य पसरवले}-प्रतिबाहु{गुजराथ व खानदेश पर्यॅंत राज्य वाढवले}-सुबाहु{याने आपले राज्य ४ पुञात वाटणी केली}-द्रुढप्रहार{सर्वप्रथम दक्षिणेत राज्य स्थापिले व राजधानी चंद्रादित्यपुर/चांदोर जि नाशीक बनवली काळ इ स 860 ते 880}-सेऊनचंद्र 1ला{याने राजधानी सिॅंदिनेर/श्रीनगर-हल्लीचे सिन्नर येथे हालवली.याच्याचनावाने या भागास सेऊनदेश म्हटले गेले.काळ इ स 880 ते 900}-धाडियप्पा प्रथम-भिल्लम प्रथम-श्रीराज/राजगी-वडिॅंग/वद्दिॅंग प्रथम{इ स 950ते 970}-धाडियप्पा द्वितिय-भिल्लम द्वितिय{ इ स 975 ते 1005}-वेसुगि प्रथम-अर्जुन-भिल्लम त्रुतिय{इस 1020ते1045}-वडिॅंग 2रे-वेसुगी द्वितिय-भिल्लम 4था- सेऊनचंद्र द्वितिय{इस 1050 ते 1080}-सिॅंघणदेव प्रथम{इ स 1105 ते 1120}-मलुगी-भिल्लम पाचवा{याने देवगिरी येथे सार्वभौम राज्याची स्थापना केली इ स 1185 ते 1193}-जैञपाळ प्रथम-सिॅंघणदेव द्वितिय{इस 1200 ते 1246याने शिखर सिॅंघणापुरचे महादेवाचे मंदिर बांधले}-जैञपाळ 2रा-क्रुष्णदेव-महादेव-रामदेवराय{खिलजी कडुन पराभव}-शंकरदेव-गोविॅंददेव{याच्यापासुन जाधव हे आडनाव सुरु झाले}-ठाकुरजी-भुकणदेव/भुतजी-अचलकर्ण/अचलोजी-विठ्ठलदेव-राजेलखुजीराव{इ स 1550 ते 1629 घराण्यास उर्जितावस्था मिळवुन दिली} राजेलखुजीराव याना 4पुञ व एक कन्या = 1] राजेदत्ताजीराव- यांचे वंशज जवळखेडा , ऊमरद {देशमुख},करवंड व भुईॅंज येथिल जाधवराव आहेत, 2] राजे अचलोजी- यांचे वंशज मेहुणाराजा, आडगावराजा,माळेगाव बुद्रुक,उब्रंज व मांडवे येथील जाधवराव आहेत. 3] राजेबहादुरजी- यांचे वंशज देऊळगावराजा, सिॅंदखेडराजा व महेगाव देशमुख येथिल जाधवराव आहेत. 4] राजेराघोजी यांचा पुञ राजेबहादुरजी यानी दत्तक घेतला होता तीच पुढे देऊळगावराजा शाखा होय.5] राजमाता जिजाऊ आऊसाहेब या भावंडात सर्वात कनिष्ठ होत्या.यांचा विवाह शहाजी राजे भोसले यांच्यासोबत झाला.. ..राजेलखुजीराव यांचे कनिष्ठ बंधु राजेभुतजी उर्फ जगदेवराव होत त्यांची वंशज शाखा किनगाव राजा, पाटेवडी व दिल्ली येथे आहेत. तसेच देऊळगावराजा, किनगावराजा, जवळखेडा,ऊमरद देशमुख, मेहुणाराजा, आडगावराजा व सिॅंदखेडराजा येथिल जाधवरावांचे विवाह देऊळगावराजा येथिल श्री बालाजी मंदिराच्या गाभार्यात लावण्याचा मान इ स 1693 पासुन आजपर्यॅंत चालु आहे. तसेच जरासंधाच्या पराक्रमामुळे यादव-जाधव क्षञियाना आपली राजधानी मथुरा येथुन द्वारका येथे स्थालंतरीत करावी लागली आणी पुढे यादव क्षञीयांची द्वारकासह आणखी 11 राज्य निर्माण झाली ती पुढिलप्रमाणे= द्वारका, चेदी, शुरसेनी, दशरन, करुशा, कुंती, अवंती, माळवा, गुर्जरा, हैयय, सौराष्ट्र आणी विदर्भ. तसेच यादव-जाधव मराठा क्षञियांची 12 कुळे आहेत असे वर्णन आढळते आणी ती 12 कुळे म्हणजे शिर्केॅंचे 6 कुळे,तोॅंवर-तौर यांचे 5 कुळे व यादव-जाधव यांचे 1 कुळ होत.तसेच महाराष्ट्रातील जी देवगिरी यादव-जाधव मराठा व्यतिरिक्त जी यादव-जाधव यांची जी मराठा कुळे आहेत ती यादव क्षञियांच्या 11 राज्यातुन आले असले पाहिजेत कारण या 12 राज्यातील यादव क्षञियाना महारथ-महारठ्ठ-MAHARATHA असेच संबोधले जात असे.

संदर्भ=1] हेमाद्रीक्रुत व्रतखॅंडातील राजप्रशस्ती 2] सिॅंदखेडकर राजे जाधवरावांची मोडी बखर 3] किनगावराजा येथिल राजे जाधवरावांजवळील सुरतमजलीसवेळची वंशावळी 4] गो दा दळवी क्रुत जाधव घराण्याची कैफियत 5] देवगिरीचे यादव - ब्रह्मानंद देशपांडे 6] जाधवरावांकडील उपलब्ध वंशावळी.