जावळी तालुक्यातील कुडाळ परगण्याच्या आमच्या शिंदे देशमुखांचे घराण्याचे शिक्के. शिक्यांवरील मायना खालील प्रमाणे
१) पहिला शिक्का -मोर्तब सूद ,
२) दुसरा शिक्का- सूर्याजी बिन तुबाजी देशमुख परगणे कुडाळ, यावर नांगर ही निशाणी आहे.
३) तिसरा शिक्का -शिंदे देशमुख कुडाळ.
बहामनी काळापासूनची कुडाळ ६० गाव खोऱ्याची देशमुखी कुडळाच्या शिंदे घराण्याकडे आहे. सदरचे शिक्के हे छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळातील आमचे पूर्वज श्रीमंत सुर्याजीराव तुबाजीराव शिंदे देशमुख शिक्केकरी यांचे आहेत. हा काळ सर्वसाधरण 1645 चा आहे. हे शिक्के आजही आमच्या घराण्याने जीवापाड जपले आहेत. श्रीमंत छत्रपती शाहू महाराज यांच्या काळातही आमच्या घराण्याने स्वराज्य रथ पुढे नेण्याचे कार्य केले.
इंग्रज आमदानीतही इंग्रज सरकारातून आम्हास देशमुखीची नक्त नेमणूक मिळत होती आणि स्वातंत्र्यानंतरही १९५० पर्यंत भारत सरकारकडून देशमुखी नक्त नेमणूक वार्षिक ₹ १८१२/- मिळत होती. पुढे BOMBAY PARAGABA AND KULKARNI VATANS (ABOLITION) ACT 1950 नुसार १९५१ पासून नक्त नेमणूक बंद झाली आणि त्याबदल्यात शासनाने ०१ मे १९५१ ते ३० एप्रिल १९७१ अशी वीस वर्षाची नुकसान भरपाई दिली.
त्याकाळी फक्त कुडाळ गावचे क्षेत्र १०० चावर ( म्हणजे जवळपास १२०० एकर ) आमच्याकडे होते. तसेच इतर ५९ गावामध्ये आमच्या घराण्याच्या जमिनी होत्या.
त्यासर्व जमिनींवर शासनाच्या त्याकाळच्या धोरणांमुळे पाणी सोडावे लागले.
स्वातंत्रोत्तर काळात बहुतेक मराठा घराण्यांना आपल्या जमिनीचा त्याग करावा लागला. हे फार मोठ योगदान आहे आपल्या सर्व मराठा घराण्यांचे आजचा महाराष्ट्र घडविण्यात.
आजच्या उपलब्ध इतिहासामध्ये बऱ्याच मराठा घराण्याचा इतिहास अप्रकाशित आहे. आज गरज आहे अश्या वैभवशाली आणि क्षात्रतेज असणाऱ्या घराण्याचा इतिहास जगापुढे आणण्याची.
नजीकच्या काळात लवकरच घेऊन येऊ आमच्या शिक्केकरी शिंदे देशमुख घराण्याचा अप्रकाशित परंतु क्षात्रतेजयुक्त जाज्वल्य इतिहास
धन्यवाद
लेखन आणि संकलन-श्री श्रीनिवास राजेंद्र शिंदे देशमुख शिक्केकरी
कुडाळ परगणे जावळी प्रांत
No comments:
Post a Comment