मराठेशाहीतील दक्षिण लावण्यवती धुरंधर राजकारणी ग्वाल्हेर ची महाराणी बायजाबाई शिंदे भाग 28

मराठेशाहीतील दक्षिण लावण्यवती धुरंधर राजकारणी ग्वाल्हेर ची महाराणी बायजाबाई शिंदे

भाग 28

महाराणी बायजाबाईसाहेब शिंदे ह्यांचे चरित्र,

लेखक :- दत्तात्रय बळवंत पारसनीस

दौलतराव शिंदे ह्यांचा मृत्यु.---------------------4

पुढे महाराज अधिक अधिक थकत चालले, व त्यांना उदराची व्यथा होऊन त्यांचे हातपाय सुजले. त्यामुळे त्यांचा अंतकाळ अगदीं समीप आला. बायजाबाई व त्यांचे बंधु महाराजांच्या बिछान्यासन्निध एकसारखे बसले होते. व राजवाड्यांतील सर्व सेवकजन महाराजांच्या प्रकृतीबद्दल चिंतातुर होऊन खिन्नवदन झाले होते. अखेर माघ वद्य ७ शके १७४८ रोजी महाराजांच्या प्रकृतींत चलबिचल फार दिसू लागली. त्या वेळीं महाराजांनी मेजर स्टुअर्ट ह्यांस बोलावून आणण्याबद्दल हिंदुरावांस आज्ञा केली. त्याप्रमाणे हिंदुरावांनीं ताबडतोब घोडेस्वार पाठवून रेसिडेंट साहेबांस पाचारण केले. रेसिडेंट साहेब आल्यानंतर, कांहीं वेळ त्यांची भेट व शेवटचे संभाषण झाले. नंतर रेसिडेंट साहेब कांहीं वेळ महाराजांस विश्रांति देण्याकरितां दुसरीकडे जाऊन बसले. महाराजांच्या प्रियपत्नी बायजाबाई लगेच महाराजांजवळ आल्या. तों महाराजांनी त्यांच्याकडे करुणमुद्रेने पाहून, त्यांचा व त्यांच्या बरोबर आपल्या अखिल प्रजाजनांचा शेवटला निरोप घेतला. महाराजांस देवाज्ञा होतांच राजवाड्यांत जो आकांत झाला, तो वर्णन करणे कठीण आहे. त्याचे १ ह्या दानधर्माचा वृत्तांत शमसूल अखबार' ह्या पत्रांत प्रसिद्ध झाला होता. तो वाचून ‘एशियाटिक जर्नल' मधल्या एका लेखकाने पुढे लिहिल्याप्रमाणे उद्गार काढिले आहेत:- “Here is a Chief, once powerful enough to inspire the British , Government with apprehension, risking his throne and his life. ) by wasting upon idle Brahmans money which is due to his sh dependents !-Page 373. ह्या लेखकास हिंदुचालीरीतीचे ज्ञान नसले पाहिजे असेच ह्मणावे लागते !!